BALLSH, Shqipëri – Nuk është gjithmonë e lehtë të flasësh me të rinjtë për shëndetin seksual dhe riprodhues në klasë.
“Kurdoherë që ngrihej një pyetje për trupat tanë në klasën e biologjisë, kishte të qeshura dhe pëshpëritje; disa studentë skuqeshin dhe të tjerë u trulloseshin, “thotë Marjo Rabiaj, 17 vjeç, nga Ballshi, një qytet i vogël në jug të Shqipërisë. “Pra, ndonjëherë mësimi nuk zhvillohej fare, sepse mësuesi thoshte që ishim shumë të papjekur për të diskutuar tema të tilla. Isha aq kurioz dhe i etur për të mësuar, por meqë këto tema quheshin “të turpshme”, nuk mund t’i diskutoja me askënd. ”
Kur Rabiaj dhe e dashura e tij kryen për herë të parë marrëdhënie seksuale, ata nuk përdorën asnjë metodë kontracepsioni dhe e gjetën veten në telashe nga kjo përvojë “Kishim shumë frikë, dyshim dhe pasiguri në lidhje me atë nëse ishte e drejtë apo e gabuar, çfarë mund të prisnim më pas, çfarë do të mendonin të tjerët nëse do ta zbulonin,” thotë ai. “Ne vendosëm ta ruajmë sekretin dhe nuk folëm më për të. Asnjëherë nuk e pyeta se si ndjehej ajo pas marrëdhënies së pare seksuale. ”
Por një ditë, një mësues njoftoi se shkolla e Rabiaj do të merrte pjesë në një program pilot për të prezantuar edukimin seksual gjithëpërfshirës në shkollat në Shqipëri. Mësuesi kishte marrë trajnime speciale për këtë temë dhe kishte sjellë dy të rinj bashkëmoshatarë nga Tirana të trajnuar më parë. Në fillim kishte disa të qeshura dhe të skuqura, kujton Rabiaj, “por së shpejti filluam të kishim disa klasa me tema për të cilat nuk kishim folur kurrë më parë. Dhe të gjithë shokët tanë të klasës filluan të ndjehen më të qetë.

“Mësuesi dhe edukatorët e bashkëmoshatarëve që erdhën në shkollën e Rabiaj janë ndër qindra të cilët janë trajnuar si pjesë e një partneriteti midis UNFPA dhe Ministrisë së Arsimit dhe Sportit. UNFPA ka punuar me ministrinë dhe partnerë të tjerë në Shqipëri për gati një dekadë për të institucionalizuar edukimin seksual gjithëpërfshirës, të përshtatshëm për moshën, si pjesë e kurrikulës për fëmijët 10 – 18 vjeç në shkollat shqiptare .Një reformë e plotë e kurrikulës, përfshirë një sistem monitorimi për të siguruar cilësinë e mësimdhënies dhe materialet, është duke u zhvilluar me një datë të synuar të vitit 2020 për zbatimin e plotë.

“Edukimi seksual është një pjesë shumë e rëndësishme e edukimit shëndetësor dhe aftësive për jetën e të rinjve,” thotë Zamira Gjini, drejtore e Departamentit të Arsimit Parauniversitar në Ministrinë e Arsimit dhe Sportit. “Eshtë detyrë e shkollës të sigurojë këtë edukim dhe të ndërgjegjësojë prindërit, agjensitë e shërbimeve sociale dhe qeverisjen vendore për këtë dhe tema të lidhura me këtë çështje, duke përfshirë mbajtjen e vajzave në shkollë dhe shmangien e martesës së fëmijëve.”

“Cdo person i ri ka të drejtën të jetojë një jetë të shëndetshmë e të ndërtojë një të ardhme të sigurtë, edukimi seksual na ndihmon të bëjmë këtët.” –Marjo Rabiaj, 17, edukator i bashkëmoshatarëve në Ballsh, Shqipëri