Një shtatzëni e papritur mund të jetë stresuese dhe e frikshme. Ju jeni i vetmi që mund të vendosni se çfarë të bëni, por disa njerëz mund t’ju japin informacion dhe mbështetje. Nuk je vetëm.

Shenjat e një shtatzënie të hershme mund të ndryshojnë nga gruaja në grua. Ju mund të ndjeni trupin tuaj duke bërë ndryshime (brenda muajit të parë të shtatzënisë) ose mund të mos vini re fare simptoma. Simptomat e shtatzënisë së hershme mund të përfshijnë mungesën e menstruacioneve, nevojën e shtuar për të urinuar, gjinjtë e ënjtur dhe të butë, lodhje dhe të vjella në mëngjes.

[read_more id=”1″ more=”Read more” less=”Read less”]

Si ta di nëse jam shtatzënë?

Shtatzënia mund të ndodhë vetëm nëse sperma (sperma) futet në vaginë ose në vulvë. Pra, nëse nuk keni kryer marrëdhënie seksuale ose nuk keni pasur spermë afër vulvës që nga periodat tuaja të fundit, nuk jeni shtatzënë. Gjithashtu, mbani në mend se duhen disa javë që shtatzënia të ndodhë pas seksit. Pra, nëse keni kryere marrëdhënie disa ditë më parë, ju nuk mund të mbeteni ende shtatzënë, dhe në fakt, ka ende diçka që mund të bëni për ta parandaluar atë.

Kur mund ta di nëse jam shtatzënë?

Shtatzënia është një përvojë e ndryshme për çdo grua. Disa gra mund të dyshojnë se janë shtatzënë brenda ditëve të para të shtatzënisë, ndërsa të tjerat nuk vërejnë asgjë derisa të vwrejnw mungeswn e menstruacionet. Ka edhe disa gra që nuk e dinë se janë shtatzënë deri nëdisa  muaj pas konceptimit.

Mënyra më e qartë për të ditur nëse jeni shtatzënë është të bëni një test shtatzënie. Kur bëni një test shtatzënie,testi matë një hormon të quajtur gonadotropinë korionike  (hCG). Ky hormon fillon të ndërtohet në trupin tuaj që nga momenti i konceptimit dhe do të shumohet me shpejtësi në fillim të shtatzënisë. Pavarësisht shfaqjes së hershme në proces, i duhet pak kohë që trupi juaj të krijojë mjaftueshëm hCG për t’u regjistruar në një test shtatzënie. Në mënyrë tipike, duhen rreth tre deri në katër javë nga dita e parë e menstruacioneve tuaja të fundit para se të ketë mjaftueshëm hCG në trupin tuaj për një test pozitiv të shtatzënisë.

Nëse keni kryer marrëdhënie seksuale dhe periodat nuk po ju vijnë, ka shumë mundësi që ju të jeni shtatzënë.

Gjëja e parë që duhet të bëni nëse mendoni se jeni shtatzënë është të bëni një test shtatzënie – kjo është mënyra e vetme për ta ditur me siguri. Një test shtatzënie mund t’ju tregojë nëse jeni shtatzënë sapo menstruacionet tuaja janë me vonesë.

Përveç shtatzënisë, shumë arsye të tjera mund të pengojnë kohën e menstruacioneve, si stresi, dieta, ndryshimet në peshë dhe gjendje të tjera shëndetësore. Është gjithashtu shumë e zakonshme të keni perioda të parregullta kur jeni adoleshente, kështu që përpiquni të mos frikësoheni

Simptomat e hershme të shtatzënisë përfshijnë fryrjen e barkut, dhimbjen e gjoksit, stomakun e trazuar dhe ndjenjën e lodhjes. Por këto simptoma mund të shkaktohen edhe nga gjëra të tjera. Pra, vetëm simptomat nuk mund t’ju tregojnë se çfarë po ndodh. Vetëm një test shtatzënie mund të tregojë nëse jeni shtatzëne apo jo.

Nëse testi juaj i shtatzënisë është pozitiv, lini menjëherë një takim me mjekun tuaj ose qendrën shëndetësore, në mënyrë që të mund të flisni për opsionet tuaja të shtatzënisë dhe të siguroheni që të qëndroni të shëndetshëm – pavarësisht se çfarë vendosni të bëni.

Gjithashtu, Qendra “Po” në Tiranë dhe Qendra Aulona në Vlorë, pjesë e Qendrës Shqiptare për Popullsinë dhe Zhvillim mund t’ju ofrojnë shërbime këshilluese për një shtatzëni të shëndetëshme ose opsione të tjera që ju dëshironi. Qëndra Po dhe Qëndra Aulona ofron teste shtatzënia falas.

Simptomat e zakonshme të shtatzënisë së hershme mund të përfshijnë:

• Mungesa e menstruacioneve: Shenja më e zakonshme dhe më e qartë e shtatzënisë është mungesa e menstruacioneve. Sapo të ketë ndodhur ngjizja, trupi juaj prodhon hormone që ndalojnë ovulimin dhe derdhjen e shtresës së brendshme të mitrës. Kjo do të thotë që cikli juaj ka ndaluar dhe nuk do të keni përsëri perioda deri pas lindjes së foshnjës. Megjithatë, humbja e menstruacioneve nuk është gjithmonë një shenjë e shtatzënisë. Ju gjithashtu mund të humbni menstruacionet nga stresi, ushtrimet e tepërta, dieta, çekuilibri i hormoneve dhe faktorë të tjerë që mund të shkaktojnë perioda të parregullta.
• Urinim të shpeshtë: Para se të humbisni menstruacionet, mund të vëreni se duhet të urinoni më shpesh. Kjo në fakt ndodh sepse keni më shumë gjak se më parë. Gjatë shtatzënisë, furnizimi me gjak i trupit tuaj rritet. Veshkat tuaja filtrojnë gjakun dhe largojnë mbetjet e tepërta. Këto mbetje e lënë trupin tuaj si urinë. Sa më shumë gjak në trupin tuaj, aq më shumë do t’ju duhet të urinoni.
• Lodhja (ndjenja e lodhjes): Shumë gra ndihen jashtëzakonisht të lodhura në fillim të shtatzënisë. Kjo shenjë e shtatzënisë ndodh për shkak të niveleve të larta të hormonit progesteron. Ngjashëm me simptomat e tjera të hershme të shtatzënisë, lodhja priret të përmirësohet në tremujorin e dytë. Megjithatë, ajo kthehet në tremujorin e tretë për shumë gra.
• Sëmundja e mëngjesit ( mesditës dhe natës)-Përzierje: Pavarësisht emrit, kjo simptomë e shtatzënisë mund të ndodhë në çdo kohë të ditës ose natës. Të përzierat mund të ndodhin që në dy javët e para të shtatzënisë ose mund të fillojnë disa muaj pas konceptimit. Jo të gjitha përjetojnë të përziera dhe nivele të ndryshme të përzierash. Mund të keni të përziera pa të vjella – kjo ndryshon nga gruaja në grua. Rreth gjysma e grave shtatzëna kanë të vjella. Megjithëse të përzierat gjatë shtatzënisë janë mjaft normale dhe mund të jetë problem nëse dehidratoheni..
• Dhimbje gjinjsh (dhe duke u zmadhuar): Gjinjtë tuaj mund të bëhen të butë në prekje gjatë shtatzënisë. Dhimbja mund të jetë e ngjashme me mënyrën se si ndjehen gjinjtë para menstruacioneve, vetëm më shumë. Thithat tuaja gjithashtu mund të fillojnë të errësohen dhe zmadhohen. Kjo dhimbje është e përkohshme dhe zbehet pasi trupi juaj mësohet me hormonet e shtuara. Ju gjithashtu mund të vini re se gjoksi juaj është zmadhuar dhe sytjena juaj është më e ngushtë se normalja.

Kur mund të bëj një test shtatzënie?

Për shkak se kërkon kohë që hormoni hCG të krijohet në trupin tuaj, shpesh është më mirë të prisni derisa të humbni menstruacionet përpara se të bëni një test shtatzënie në shtëpi. Përpara kësaj pike testi mund të dalë negativ, edhe nëse jeni vërtet shtatzënë.

Drejtuar vajzave të reja!

Përgatiti:

Greis Osmani

Edukatore bashkëmoshatare

Këto shkrime janë përgatitur dhe botuar në kuadër të projektit : “Promotion of Safe from SGBV platform among young people in Albania” mbështetur nga Unicoms Switzerland GmbH-Sofia Branch.

[/read_more]